Wiedza jest super: Jak myje mydło

Mydlany pomocnik

Czy nie zastanawiacie się czasem na czym polega mycie lub pranie? Albo, na przykład: dlaczego musimy używać do tego celu proszku lub mydła, a nie powiedzmy mąki, czy cukru? Kolejne pytanie można byłoby zadać takie: Dlaczego płuczemy ręce pod wodą, a nie np. w oleju? Aby poznać na te pytania odpowiedzi zapraszamy do dalszej części naszej opowieści. Ponieważ zarówno mycie, jak i pranie ma tą samą zasadę działania, dlatego w dalszej części ograniczymy się do opisania jej tylko na przykładzie mydła i mycia rąk.

Zanim poznamy na czym polega mycie, zastanówmy się, co to znaczy, że coś jest brudne. Weźmy ręce: Co powoduje, że stają się one brudne? Wystarczy przytoczyć jakikolwiek przykład z życia codziennego. Wyobraźmy sobie, że dopiero co myliśmy w domu ręce i wychodzimy teraz do parku na spacer. Jeżeli podniesiemy z ziemi powiedzmy kamień (najlepiej taki ubrudzony ziemią) to zaraz stwierdzimy, że przez niego ubrudziliśmy sobie ręce. Zatem możemy powiedzieć, że do naszych rąk przyczepiły się cząsteczki brudu, które przedtem znajdowały się na kamieniu. Używamy tutaj ogólnej definicji brudu, ponieważ „brudem" może być wszystko, co zanieczyszcza daną powierzchnię. Mycie polega więc na odrywaniu tych cząsteczek z powierzchni naszych rąk. Odrywanie to w przekładzie na język codzienności oznacza po prostu pocieranie o siebie dłoni. Poprzez takie pocieranie, ręka o rękę, następuje oderwanie brudu, a następnie spłukanie go przez wodę. Ale z praktyki wiemy też, że mycie rąk pod samą tylko wodą nie przynosi dobrych efektów. Żeby naprawdę dobrze umyć ręce, tak do czysta, to musimy użyć do tego mydła. Po namydleniu rąk brud łatwiej i w dodatku z większą skutecznością daje się usunąć. Co jest za to odpowiedzialne? Okazuje się, że odpowiedzialna za to jest budowa cząsteczki mydła.

Myjące właściwości mydła

Cząsteczka mydła jest tak sprytnie zbudowana, że doskonale nadaje się do usuwania brudu w przeciwieństwie do cząsteczki cukru, czy mąki, które posiadają już zupełnie inną budowę. Każda z cząsteczek składa się z kilkunastu atomów węgla, kilkudziesięciu atomów wodoru, z dwóch atomów tlenu oraz z jednego atomu jakiegoś metalu, np. sodu tak, jak w tym przypadku poniżej, który przedstawia cząsteczkę mydła toaletowego, czyli takiego, jakim myjemy się na co dzień:

Cząsteczka mydła - stearynian sodu

Jeden koniec tej cząsteczki bardzo łatwo łączy się z cząsteczką brudu, a drugi koniec bardzo łatwo łączy się z wodą. Tak więc myjące działanie mydła polega na tym, że jego cząsteczka łączy się z cząsteczką brudu tym swoim pierwszym końcem, wystawiając na zewnątrz ten koniec, który łatwo łączy się z wodą. Teraz, przy spłukiwaniu, drugi koniec zostaje związany z wodą i w trakcie pocierania o siebie rąk, cząsteczka brudu bardzo łatwo zostaje usunięta z powierzchni rąk.

Rozumiemy więc teraz dlaczego nie możemy używać do płukania oleju: Cząsteczka mydła, tym swoim drugim końcem łatwo łączy się z wodą, a nie z olejem; z olejem połączy się ta pierwsza część, ponieważ olej, jako tłuszcz, jest bardzo podatny na przyczepianie do siebie różnego rodzaju brudu. Na dobrą sprawę tłuszcz także jest „brudem”, ponieważ kiedy mamy tłuste ręce także musimy je umyć, aby były „czyste".

Na czym polega mycie

Podsumowując teraz to wszystko możemy powiedzieć tak:

   1. mycie (lub pranie) polega na usuwaniu cząsteczek brudu z zabrudzonej powierzchni,

     2. mydło, łącząc się z brudem i z wodą, ułatwia nam usunięcie tych cząsteczek,

     3. woda nie myje, woda tylko spłukuje oderwane od powierzchni cząsteczki brudu.

Tak więc teraz, myjąc ręce mamy już świadomość tego, co się tam, na powierzchni naszych rąk dzieje. Mamy nadzieję, że co do sensowności mycia rąk nie musimy tutaj nikogo przekonywać, tym bardziej do używania do tego mydła- bez mydła, ręce nigdy tak naprawdę nie będą czyste, nawet jeżeli gołym okiem niczego nie będzie widać.

Artykuł pochodzi z mojej książki pt. "Ciekawe, niezwykłe, zastanawiające. Część 1". Zapraszam na Stronę książki.