Wiedza jest super: Jak zostać dawcą szpiku cz 2

<<-- Zacznij artykuł od początku

Warte podkreślenia jest to, że jeżeli Ośrodek Dawców Szpiku wzywa na badania, pokrywa on wszelkie koszty związane z wykonywaniem badań, podróży i zakwaterowania, o ile jest to konieczne. Dawca nie płaci za nic, nawet jeżeli musi jechać do innego kraju. Dawcy szpiku przysługuje ponadto tytuł Dawcy Przeszczepu potwierdzony przez odznakę i legitymację, a jeżeli oddał on szpik więcej niż raz, otrzymuje tytuł Zasłużonego Dawcy Przeszczepu potwierdzony również przez stosowną odznakę i legitymację wydaną przez Ministra Zdrowia. W obu przypadkach dają one uprawnienie do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. Dodatkowym uprawnieniem dla osoby posiadającej tytuł „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” jest przysługujące bezpłatne, do wysokości limitu określonego w ustawie, zaopatrzenie w leki podstawowe i uzupełniające. Dokładny wykaz leków określa rozporządzenie Ministra Zdrowia.

Dla osób zainteresowanych tą formą pomocy bliźniemu przedstawimy teraz bardziej szczegółowe informacje o tym, jak zostać honorowym dawcą szpiku i o tym, jak taka procedura przeszczepu wygląda. Aby sedno sprawy nie rozmyło się w gąszczu informacji, na początek przedstawiamy ogólny schemat, jaki towarzyszy owej procedurze.

Po zarejestrowaniu się w Bazie Dawców, wyniki naszych antygenów trafiają do centralnego, międzynarodowego rejestru. Szpital, który hospitalizuje chorego potrzebującego nowego szpiku, przegląda bazę, szukając dawcę, który pod względem zgodności (tzw. HLA) jest bliski lub tożsamy z układem krwiotwórczym pacjenta. Jeżeli takiego znajdzie, nawiązuje z nim kontakt, potwierdzając jego chęć oddania szpiku. Następnie dawca poddany jest szczegółowym badaniom, mającym ustalić, czy nie ma jakiś przeciwwskazań do oddania szpiku. Po pozytywnym przejściu weryfikacji szpik chorego jest niszczony, a dawca przygotowywany jest do oddania szpiku. W tym celu przez kilka dni podaje się mu lek pobudzający wytwarzanie szpiku, a potem pobiera się go i przekazuje biorcy. Po sprawdzeniu stanu zdrowia dawcy, najpóźniej następnego dnia, wraca on do domu. Cała procedura jest bezpieczna i bezbolesna dla dawcy.

Co powinniśmy uczynić w pierwszej kolejności, chcąc zostać honorowym dawcą szpiku? Można zacząć od przejrzenia warunków, jakie należy spełnić, aby móc zostać zarejestrowanym jako potencjalny dawca. Warunki te zawarliśmy na końcu rozdziału. Jeżeli wśród warunków nie odnajdujemy takich, które nas wykluczają, możemy przejść do pierwszego etapu, czyli zgłosić swoją chęć zostania dawcą szpiku. W tym celu należy wypełnić „Oświadczenie woli o wpisanie do CRNPDSiKP” (Centralnego Rejestru Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej), który można otrzymać w stacjach krwiodawstwa lub pobrać z internetu.

Mając wypełniony wniosek, wybieramy najbliższy naszemu miejscu zamieszkania ośrodek dawców, z którym umawiamy się na krótki wywiad i pobranie krwi do badania. To z niej ośrodek ustali, jakie są parametry naszych antygenów HLA. Listę aktualnych ośrodków znajdziemy w internecie. Ważne jest, aby nie rejestrować się do kilku ośrodków, gdyż i tak nasze wyniki trafią do jednej wspólnej bazy danych, a dodanie tej samej osoby do dwóch lub więcej rejestrów dawców szpiku, spowoduje przekłamanie w wynikach poszukiwania.

Po zakończeniu wszystkich badań, wyniki i dane osobowe (zamienione na identyfikator, aby chronić dane dawcy) zostają zapisane w bazie kandydatów na dawcę szpiku kostnego Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant”, a następnie przekazane światowej bazie BMDW i tą drogą udostępnione ośrodkom transplantacyjnymi na całym świecie, które poszukują dawców dla swoich chorych. Aby nasza chęć pomocy nie poszła na marne, należy pamiętać o aktualizacji naszych danych (adres, numer telefonu) w przypadku ich zmiany. Nie zaktualizowanie ich spowoduje utrudniony kontakt z nami lub czasem wręcz go uniemożliwi, a przecież w przypadku choroby nowotworowej znaczenie ma każdy dzień. Nie lekceważmy więc tego.

Każdy zgłaszający się jako potencjalny dawca otrzyma pisemne potwierdzenie o wpisaniu do bazy dawców. Ze względu na skomplikowane badania i czas trwania formalności przy wpisywaniu do bazy światowej, czas od oddania próbki do potwierdzenia wpisu może wynieść nawet pół roku. Należy więc uzbroić się w cierpliwość. Jeżeli czas oczekiwania przekroczy pół roku, można przypomnieć się telefonicznie lub mailowo z Ośrodkiem Dawców Szpiku.

Oddanie swego szpiku nie jest czymś przymusowym, w związku z tym, w każdej chwili możemy złożyć wniosek o usunięcie nas z bazy danych lub po prostu w jakimś konkretnym przypadku, lub czasie nie wyrazić zgody, gdyby poproszono nas o oddanie szpiku. Pamiętajmy tylko o tym, iż w przypadku, gdy wstępnie się zgodzimy i biorcy zostanie zniszczony szpik, a my w tym czasie wycofamy się, narazimy tę osobę na bezpośrednie zagrożenie życia. Nie podejmujmy więc pochopnych, nieprzemyślanych decyzji.

Ciąg dalszy artykułu -->>