Staropolskie słowa o innym znaczeniu niż dziś cz 2

Przecieknąć, przecichać – uciszyć się, uspokoić się.

Przeciwnie – przykro, tęskno, nieswojo.

Przedłużacz – leniuch, zwlekający, kunktator.

Przedni – poprzedni, dawny; właściwy, wyłączny, jedyny.

Przemijać – pomijać.

Przepis – kopia pisma, odpis; wzór pisma dla uczących się pisać.Przepisać – przewyższyć, ubiec, wyprzedzić.

Przerzutka – mostek, kładka.

Przeszkoda – straszydło nocne, upiór, mara.

Prześcieradło – chusta, płótno, ręcznik.

Przewód – przewodnictwo, kierownictwo, dowództwo.

Przyjęcie – wpływ, dochód.

Rak – szkrab, malec, smyk, rumieniec.

Rodzina – ojcowizna, ojczyzna, miejsce urodzenia, strony rodzinne.

Rosół – 1) słona woda do przechowywania w niej rzeczy jadalnych, solanka; 2) smutek, frasunek, kłopot, nieprzyjemne położenie, dolegliwość, bieda.

Rzeczny – rzeczywisty, istotny, faktyczny, realny, dowodny.

Schować się – wychować się, uchować się; nauczyć się czegoś od dzieciństwa.

Schowanek – wychowanek, wychowaniec.

Schowanka – wychowanka, wychowanica.

Sernik – budynek kwadratowy do obsuszania serów i gomółek.

Serowy – surowy.

Sklep – sklepienie; archiwum.

Skurczyć – skrępować.

Smak – rozkosz, słodycz.

Sobota – podsienie, ganek, portyk, kruchta.

Soda – zbytnie spanie, śpiączka.

Sok – donosiciel, potwarca, oszczerca.

Spadek – strata, klęska, szkoda.

Statek – 1) stateczność, powaga; 2) stałość, wytrwałość (S. w wierze, w dobrem); 3) mienie, dobytek, dostatek.

Statysta – mąż stanu, polityk, dyplomata.

Stół – obiad; siedzenie jedzących u stołu.

Studzienki – grzbiet, plecy, łopatki (np. stawiać bańki na studzienkach).

Szczury – szczupły, cienki, chudy, subtelny.

Sznurówka – gorset.

Szpik – uczeń szkół jezuickich.

Sztuczny – obłudny, udany, chytry, przebiegły.

Szyba – otwór, dziura, krater.

Trafny – przystojny, stosowny.

Transfuzja – przelew, przeniesienie z jednej osoby na drugą jej wierzytelności, akcji, praw i skarg, później nazywane cesją.

Trawnik – mały szczupak.

Trefny – żartobliwy, pocieszny.

Tusz – tuzin.

Ubiegać się – utrudzić się bieganiem.

Ukłonić się – ulec, ustąpić.

Ukradziony – ukradkowy, tajemny (np. ścieżka ukradziona).

Uliczka – furtka, drzwi; przystęp (np. Jezus wszedł przez zamknięte uliczki).

Uprzejmy – szczerze oddany (np. Uprzejmy Bogu, królowi).

Wnęk – 1) wnuk; 2) synowiec, siostrzeniec.

Wnęka, wnęczka – wnuczka.

Województwo – wojewoda z żoną (np. Województwo przyjechali).

Wybrudzić się – wyczyścić się z brudu.

Wychodować – wypróżniać się w wychodku.

Wydawca – zdrajca.

Wysepka – wysypka.

Wysiadka – ławka przed domem.

Wyssany – wycieńczony, zblazowany.

Występ – występek, przestępstwo.

Wytrych – rygiel, zamek, zapora.

Zabawa – zatrudnienie, zajęcie, robota, czynność, obowiązek.

Zachwycenie – utrata zmysłów.

Zakładnik – ten, co się z kimś zakłada o coś.

Zamęt, zamętek – smutek, strapienie.

Zapiać – zaśpiewać.

Zawodnik – wyścigowiec, koń biegający do mety, czyli do zawodu, w zawody.

Zazdrość – współubieganie się, rywalizacja.

Zboże – 1) ochwat żytni, obroczny u koni; 2) majątek, mienie; 3) szczęśliwość.

Zgon – 1) zegnanie; 2) koniec.

Żale – cmentarz.

Żałoba – skarga, zaskarżenie, zażalenie (np. uczynić żałobę na kogoś przed kimś; przynieść, kłaść na kogoś żałobę).

 < Wstecz    1...4/5    Dalej >

Ciekawe artykuły:

• Galeria przeszłości
• Odczytywanie hieroglifów
• Rzeczpospolita Babińska
• Zapomniane przysłowia polskie
• Zagadki staropolskie

    Zapoznaj się z innymi artykułami. Przejdź do zakładki Spis artykułów.